Senin kaç yıldızın var?

Son günlerde eminim bu tamlamayı çok duydunuz: Michelin Yıldızı. Yiyecek içecek sektörüyle yakından ilgilenmeyen biriyseniz galakside yeni bir yıldız mı keşfedildi diye düşünebilirsiniz. Aslında keşfedilen yeni yıldızlar var ama gökyüzünde değil, ülkemizin yiyecek içecek sektöründe. Gelin biraz Michelin Yıldızına yakından bakalım.

Burada aslında başarılı ve vizyonlu bir pazarlama stratejisinin nasıl dünya çapında ve hatta 100 yıl sonrasında bile nasıl etkili olabileceğini görüyoruz. Çünkü olay 1900’lü yıllara dayanıyor. O yıllarda Michelin lastiklerinin sahibi Andre Michelin, kardeşi Edouard ile birlikte, lastik satışlarının düşmesi üzerine, kendilerinden lastik alan müşterilerine, muhtemelen müşteri bağlılığı da yaratmak için bir yol rehberi hazırlayıp hediye etme düşüncesini geliştiriyor. Bir lastik markasının o zaman bile bu kadar vizyonlu ve öngörülü olabilmesi gerçekten ayrı bir yazı konusu bile olabilir. Hazırladıkları rehbere, kendi araçlarıyla yolculuk eden Michelin'in tüm saygın ve sayılı araba sahibi müşterileri için, yolculukları boyunca yemek yiyebilecekleri, otel vs kalabilecekleri, araçlarını tamir ettirebilecekleri ve benzin alabilecekleri yerleri eklerler. Öncelikle Fransa'da müşterileri olan 3000'e yakın araca bu rehberi hediye eden Michelin kardeşler, rehberin ilgi görmesi üzerine 1904 yılında aynı rehberi Belçika'da yayınlar. Rehber yayıldıkça sadece müşterilerinden değil, içinde yer alan mekanlardan da ilgi görmeye başlar ve özellikle restoranlar artık kendileri rehberde yer almak için gelirler, bu durumda büyük bir taleple karşılaşan Michelin kardeşler rehbere girecek mekanları bir puan sistemine tabi tutarak elemeye karar verirler.

İşte yıldızlar tam da burada devreye girer, çünkü puanlama sistemini yıldız sayılarıyla yapmaya karar verirler.

Yıldız sistemi nasıl çalışıyor? Michelin kardeşler, 1926 yılında restoranları incelemeleri için bağımsız bir müfettiş ekibi kurarlar. Gizli müşteri olarak görevlendirilen ve kimliğini kimsenin bilmediği Michelin'in restoran müfettişleri, yıldız almaya aday rmekanları gizlice ziyaret eder ve restoranları çeşitli kriterlere göre değerlendirerek kaç yıldız alması gerektiğine karar verirler ve sistemi 3 yıldız üzerinden kurarlar. Tabii bu sistemi Michelin'in müşterilerinin güvenini sarsmamak adına öyle güzel kurgularlar ki, mesela 2 Michelin Yıldızı'na sahip bir restoran, kapanıncaya kadar o yıldızlarla sahip olamayacak çünkü kalitesini korumak için sürekli denetlenecek derler. Ve yıldızlar, restorana sadece 1 yıllığına verilir. Gizli müfettişler restoranları sürekli denetlerler ve 2 yıldızlı bir restoranın yıldızını 3'e çıkarabildikleri gibi 1'e de indirebilirler. Ve günümüze kadar sürecek bir değerlendirme sistemi bu şekilde hayata geçer.

Michelin Yıldızı kriterleri nelerdir?

Peki bu yıldızları, lezzet müfettişleri neye göre değerlendirip verdiler? Her restorana gittilerinde aynı kriterler üzerinden gözlem yaptılar, bu kriterler, malzeme kalitesi, hazırlama ve pişirme konusundaki ustalık, yaratıcılık, ödemenin karşılığının alınması ve kalite standartlarındaki süreklilik olarak 5 maddeyle belirlenmiş ve 1936 yılına kadar da uygulanmıştır. 1936 yılından sonra ise kriterler geliştirilmiş ve genel ambiansın menüyle bütünlüğü, hizmet kalitesi, hijyen, restoranın butik ve yenilikçi olması, şefin restoranın sahibi olmasının yanı sıra, yine şefin daha önce Michelin yıldızlı restoranlarda çalışma geçmişinin olması da, bu yıldızlara sahip olmak isteyen restoranların dikkat etmesi gereken kriterler olarak tanımlanmıştır.

Kaç yıldız hangi anlama geliyor?

100 yıl öncesinden beri değişmeyen kuralıyla, en fazla 3 yıldıza ulaşabilen restoranlara verilen yıldızlar ne anlama geliyor: 1 yıldız; alanında başarılı, oldukça kaliteli, yol üstünde uğramaya değer restoran 2 yıldız; yolunuzu değiştirmeye değecek yemekler yapan, mükemmel kalite ve eşsiz işçiliğe sahip restoran, 3 yıldız ise uğruna özel bir gezi yapmaya değecek kadar kusursuz yemekler yapan bir restoran.

Peki kaç yıldız, hangi kriterlere sahip restoranlara veriliyor

Bir Michelin Yıldızı,yemeklerin hep aynı standartlarda hazırlanıp sunulduğu, çok iyi kalitede malzeme kullanılan restoranlara veriliyor.

İki Michelin Yıldızı, restoranın şefinin karakterinin ve yeteneğinin yemeklere yansıdığı durumlarda veriliyor.

Üç Michelin Yıldızı ise kariyerinin zirvesinde olan ve yemek pişirme yöntemi bir sanata dönüşen şeflerin yönettiği restoranlara layık görülüyor.

Bir de Michelin Yeşil yıldız var, o da temelinde eko-sorumluluk olan bir yemek deneyimi sunan, sürdürülebilir gastronomiye yönelik cesur, duyarlı ve son derece kararlı yaklaşımlarıyla kendilerini farklı kılan restoranlara, sadece 1 yıllık süreyle veriliyor ve her sene yenileniyor.

Yeşil yıldız, bulundukları lokasyonda öncü ve rol model olan en kararlı kurumlara veriliyor. Bugün, MICHELIN Rehberi tarafından önerilen 15.000'den fazla restorandan sadece 350'den biraz fazlası MICHELIN Yeşil Yıldızı almış durumda.

Dünyada Michelin Yıldızı'na sahip kaç restoran var?

349'u tek yıldız, 81'i iki yıldız ve 50'si üç yıldız olmak üzere, dünya üzerinde Michelin Yıldızı'na sahip toplam 480 restoran var. Mesela Avrupa'nın hatta dünyanın en önemli şehirlerinden Londra'da üç yıldıza sahip yalnızca 1 restoran olduğu düşünülünce, Michelin Yıldızı sahibi olmanın nasıl bir ayrıcalık ve kazanması zor bir özellik olduğunu anlamak için yeterli. O da Fransız mutfağını İngiltere'ye taşıyan ve dünya çapında ünlü olan şef Gordon Ramsay’in restoranıdır. Tabii ki Michelinin saygınlığını korumak için yıldız alan restoranlar sık ​​sık yeniden denetlenir ve müfettişler standartların düştüğünü hissederse, yıldızlarını kaybedebilirler. En tanınmış şefler bile Michelin müfettişlerinin katı standartlarına uymayabilir. Gordon Ramsay’ın New York’taki restoranı yıldızlarını kaybettiğinde, ‘kız arkadaşını kaybetmek gibi’ diyerek ağladığı bilinmektedir.

Türkiye’de Michelin Yıldızlı restoranlar hangileri?

Ülkemizin Michelin yıldızlarına kavuşması, Türk mutfağı’nın çok lezzetli ve önemli yemeklerine rağmen biraz gecikmiş olsa da, 2022 yılı bu konu hakkında beklentimizi karşıladı. Bu yıl itibarıyla sadece İstanbul restoranlarının değerlendirildiği Michelin seçkisinde, Türkiye 53 restoran ile temsil edilirken, Şef Fatih Tutak 2 MICHELIN Yıldızına, Maksut Aşkar’ın yönetimindeki Neolokal, sürdürülebilir gastronomiye yönelik öncü yaklaşımından dolayı 1 Michelin Yıldızı ve bir de MICHELIN Yeşil Yıldız’a, Yeniköy’de bulunan Araka, menüsünde mevsim sebzeleri ve şifalı otlara ağırlık veren şef Zeynep Pınar Taşdemir ile 1 Michelin yıldızına, Anadolu geleneklerini yenilikçi bir dokunuşla ele alan şef Cihan Çetinkaya liderliğindeki Mikla 1 Michelin yıldızına, geleneksel Türk tariflerinin Orta Doğu baharatlarıyla buluştuğu incelikli bir mutfak sunan Nicole de 1 michelin yıldızına layık görüldü. Yıldızla ödüllendirilen tüm şeflerimizi kutluyorum ve yiyecek içecek sektöründe bu yüksek kalite ve sürdürülebilirlik anlayışına katkılarının, tüm şeflerimize ve restoranlarımıza da hem örnek hem de ilham olmasını diliyorum.